2022年3月27日日曜日

🎹N. グリニー 1672-1703 夭折の天才、バッハが写譜したオルガン曲集

《鍵盤音楽史:バッハ以前》の作曲家 20人目は、ニコラ・ド・グリニー (Nicolas de Grigny, 1672-1703)。

ニコラ・ド・グリニーはフランス・バロック音楽の作曲家、オルガニスト。天才的なオルガンの巨匠として活躍を期待されていたが、唯一の『オルガン曲集 第1巻』だけを残して、わずか31歳でこの世を去った。

フランス・バロック時代のオルガン音楽を代表する作曲家として高く評価されている。


ランスのノートルダム大聖堂


ニコラ・ド・グリニーは、1693年から1695年までパリのサン・ドニ修道院のオルガニストを務め、その頃ニコラ・ルベーグに師事したと思われる。1696年に生まれ故郷のランスに戻り、同地のノートルダム大聖堂(上の写真)のオルガニストに就任する。

将来を期待されながら、1703年に 31歳で急死した。(そのためか、肖像画が見つからなかったので、ランスのノートルダム大聖堂の写真を載せた)

唯一の現存作品が 1699年の『オルガン曲集 第1巻』"Premier livre d’orgue"。これにはミサの伴奏に使われる組曲が 1点と、5曲のグレゴリオ聖歌を定旋律とした対位法的な小品集の、合わせて 43曲が入っている。


バッハはこの曲集を高く評価して、筆写譜(↓)を作成したほどだった。右下に "J.S.Bach" のサインが見える。(出典:✏️Musikhandschriften UniversitätsbibliothekUB


バッハの筆写譜(表紙)



『オルガン曲集 第1巻』の 全 43曲は下記の通り。

【ミサ曲】

キリエ
1.1er Kyrie en taille, a 5
2.Fugue a 5, qui renferme le chant du Kyrie (3e Kyrie)
3.Cromorne en taille a 2 parties (2e Christe)
4.Trio en dialogue (1er Kyrie)
5.Dialogue sur les grands jeux (dernier Kyrie)

グローリア
6.Et in terra Pax a 5
7.Fugue (Benedicimus te)
8.Duo. (Glorificamus te)
9.Basse de Tompette ou de Cromorne
10.Recit de Recit de tierce en Taille(Domine Deus, Agnus Dei, Filius Patris)
11.Dialogue (Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram)
12.Fugue a 5 (Quojiam tu solus sanctus)
13.Trio (Tu solus altissimus, Jesu Christe)
14.Dialogue (In gloria dei Patris. Amen)
15.Offertoire sue les Grands Jeux

サンクトゥス
16.Premier Sancus en taille a 5
17.Fugue, (Sanctus, Dominus Deus Sabbaoth)
18.Recit de Tierce pour le Benedictus
19.Dialogue de flutes pour l'elevation

アニュス・デイ
20.Premier Agnus
21.Dialogue (3e Agnus)
22.Dialogue a 2 Tailles de Cromorne et 2 Dessus de Cornet pour la Communion
23.Plein Jeu (Deo Gratias)


【讃美歌集】

「来たり給え、創造主なる聖霊よ」
1.Veni Creator, en Taille a 5
2.Fugue a 5 (Qui paracletus diceris)
3.Duo. (Accende lumen sensibus)
4.Recit de Cromorne (Per te sciamus da Patrem)
5.Dialogue sur les Grands Jeux (Amen)

「舌もて語らしめよ(パンジェ・リングァ)」
6.Pange lingu, en Taille a 5
7.Fugue a 5 (In supremae nocte coenae)
8.Recit du Chant de l'Hymne precedent. (Tantum ergo sacramentum…)

「父から現われて出てきた至高の言葉よ」
9.Verbum supernum
10.Fugue a 5 (Quibus sub bina specie)
11.Recit en Dialogue (O salutaris Hostia)
12.Recit de Basse de Trompette ou de Cromorne (Amen)

「めでたし、海の星よ」
13.Ave Maris Stella
14.Fugue a 4 (Solve vincla reis)
15.Duo (Virgo singularis)
16.Dialogue sur les grands Jeux (Sit laus Patri… Amen)

「太陽の昇る地平から」
17.A solis Ortus
18.Fugue a 4 (Castae parentis viscera)
19.Trio (Enixa est puerpera)
20.Point d'Orguze sue les Grands Jeux


代表作品がどれなのかはよく分からないが、ミサ曲/ グローリアの最終曲 "Offertoire sue les Grands Jeux"(↓)を挙げている人(影踏丸 氏)もいた。確かに素晴らしいと思う。



全作品のプレイリストが YouTube にあったので一通り聴いてみた。他にもいい曲がたくさんありそうだ…。

♪ Nicolas de Grigny: Livre d'orgue(プレイリスト)

元の CD はこれ(↓)。オルガニストは Olivier Houette という人。




0 件のコメント: